کتاب کانت و مارکس

انتشارات هرمس منتشر کرد:... از همان آغاز، درک مارکسیست­های کانتی از سرمایه­داری در نظرم سست و ضعیف می­نمود. ولی نسبت به خود مارکس حس احترامی آمیخته با ترس و حیرت داشتم. حس تحسینم برای سرمایه، کتابی با زیر عنوان نقد اقتصاد سیاسی، با گذر سال­ها فقط فزونی یافته است. در مقام دانشجوی اقتصاد سیاسی و خواننده دقیق سطر به سطر سرمایه، همواره از این واقعیت آگاه و ناخرسند بودم که فیلسوفان مارکسیست از لوکاج تا آلتوسر آن را حقیقتا از دل و جان نخوانده­اند. بلکه بر عکس، فقط عناصری از آن را برگرفته­اند که به کار دغدغه­های فلسفی­شان می­آمده است. از این نکته نیز ناخشنود بودم که اکثریت اقتصاددانان سیاسی، سرمایه را صرفا کتابی در باب اقتصاد تلقی می­کردند... در این مسیر، بیش از پیش با حضور کانت، به مثابه متفکری رویا رو شدم که او نیز جویای پیش نهادن امکان عمل است. نقد عقل محض همان کتابی است که باید همپای سرمایه خوانده شود... کتاب حاضر ماهیت آکادمیک ندارد. رساله­های آکادمیک فراوانی درباره­ی کانت و مارکس موجود است که داده­های تاریخی را به دقت می­کاوند. کاستی­های نظری آن دو را گوشزد می­کنند، و آموزه­هایی ظریف و پیچیده ارائه می­کنند. من علاقه­ای به این قسم پژوهش­ها ندارم. به خود جرئت نمی­دهم برای افشای کاستی­ها کتاب بنویسم؛ برعکس، ترجیم می­دهم برای ستایش دست به قلم ببرم. از این روی کار من جر و بحث با کانت و مارکس نسبت. هدف من خواندن متن­های ایشان و تمرکز بر کانون و توانمندی­هایشان بود. ولی به گمانم درست به همین سبب هیچ کتابی بیش از این به انتقاد از آن دو نمی­پردازد.جذابیت «گفتار» کاراتانی برای ما، اساسا ناشی از شباهت­ نسبی تاریخچه نظری و وضعیت تاریخی کاراتانی با تجربه خودمان است. نوع کتاب­هایی که او خوانده است، نحوه تاثیر پذیرفتن او از متفکران غربی معاصر و جایگاه او؛ به مثابه متفکری آسیایی، جملگی حسی از آشنایی و نزدیکی در خواننده فارسی زبان برمی­انگیزد.